Drogi wolności: Wychowanie i wolność
III panel: Wychowanie i wolność (piątek, 22 kwietnia)
W dniu 22 kwietnia 2016r. w ramach XVI Dni Tischnerowskich odbył się panel dyskusyjny ,,Wychowanie i wolność”. Dyskusję poprzedziła lektura tekstu ks. J. Tischnera ,, Droga Sokratesa i perć Sabały. Uwagi o filozofii wychowania”; odczytana przez Wojciecha Bonowicza. W dyskusji udział wzięli: Agnieszka Foryś, Zofia Pierzchała, dr hab. Anna Sajdak, dr Krzysztof Maliszewski, prof. Bogusław Śliwerski. Dyskusję poprowadziła Krystyna Ablewlicz. Zaproszeni goście zastanawiali się nad problematyką wolności w wychowaniu i pedagogice szkolnej. Prowadząca dyskusję zwróciła uwagę na fakt, iż wolność rodzi się w sytuacji albo albo. Doświadczenie wolności w naszym życiu razem z wychowaniem, składa się na troskę wychowawcy, która staje się pewną relacją. Dyskusję rozpoczął prof. Krzysztof Maliszewski; przywołując słowa Leszka Kołakowskiego, iż ,, wolność jest spoiwem każdej wartości”; lecz musimy pamiętać, iż nie wszystko możemy nazwać wolnością. Prelegent zaznaczył, iż wolność zawsze wchodzi w relację z jakąś wartością; mimo to, należy pamiętać, że możliwe są i występują napięcia pomiędzy wolnością a bezpieczeństwem, a także pomiędzy wolnością a przystosowaniem się. Prof. Maliszewski podkreślił również negatywną możliwość niszczenia, którą wolność daje człowiekowi. W dyskusji prelegenci podjęli namysł nad zwróceniem uwagi ku wychowaniu dziecka i pytaniem jak ono przeżywa? co się z nim dzieje? jakie doświadczenie wolności posiadają i potrzeby relacji pomiędzy dorosłym a dzieckiem. Zofia Pierzchała podkreśliła fakt, iż wolność dziecka jest bardzo zdeterminowana i jedynie prawidłowy system rodzinny jest gwarancją wolności dla dziecka. Prelegenci pochylili się nad problematyką wolności u dzieci i młodzieży w systemie oświaty i pytaniem: co daje wolność w wychowaniu? Wolność stanowi autonomię dla nauczycieli i uczniów. Pedagogika i wychowanie rządzi się wolnością a nie władzą. Pedagogów również powinno się oceniać kategoriami wolności. Dyskutujący zgodnie uznali, iż należy wyzwolić się z systemu homo sovieticus, który próbuje rządzić polską oświatą. Nawiązując do lektury tekstu ks. Tischnera; prelegenci podkreślili, iż wolność nie jest faktem, a zadaniem, szczególnie dla pedagogów; którzy pomimo życia w świecie nowych technologii, powinni zwrócić uwagę na człowieka. Zadaniem dla wychowawców jest obudzenie w Drugim poczucia wolności; wtedy kiedy spotkamy kogoś, kto potrafi działać wbrew konwencją. Po wystąpieniach gości rozpoczęła się dyskusja, w której podkreślano, iż wolności nabywamy z relacji z kimś, o której przypominają nam słowa ks. Tischnera.
Agata Płazińska